Αναδημοσίευση από την "ΕΠΟΧΗ" 30.9.2012
Ενώ η κυβέρνηση συνεχίζει το «για όλα φταίει η Αριστερά» η Χρυσή Αυγή ανενόχλητη επιτίθεται σε όσους δεν «χωράνε» στη δική της «ιδεολογία». Με την κυβέρνηση συντάσσονται και τα περισσότερα ΜΜΕ, μέσα από άρθρα και ρεπορτάζ περί «δύο άκρων». Μιλήσαμε με τον Κώστα Δουζίνα για αυτή την παρουσίαση, ο οποίος, μεταξύ άλλων, σημειώνει ότι «κομμάτια της κατεστημένης εξουσίας είναι πολύ περισσότερο συμφιλιωμένα με την ιδέα ότι η Χρυσή Αυγή μπορεί να γίνει μια σοβαρή πολιτική δύναμη, ακόμα και να πάρει την εξουσία, παρά με την ιδέα μιας κυβέρνησης της Αριστεράς».
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΚΩΣΤΑ ΔΟΥΖΙΝΑ*
Tη συνέντευξη πήρε
η Ιωάννα Δρόσου
ΜΜΕ και κυβέρνηση τις τελευταίες βδομάδες προσπαθούν να ταυτίσουν τη δράση φασιστικών οργανώσεων, όπως η Χρυσή Αυγή, με τη δράση των κινημάτων και της Αριστεράς. Ποια πιστεύεις ότι είναι η σκοπιμότητα;
Οι επιθέσεις εναντίον την Αριστεράς αποδεικνύουν την ηθική και πολιτική αποσύνθεση του συστήματος εξουσίας, το οποίο προσπαθεί να διασωθεί προβαίνοντας σε αυτές τις εξτρεμιστικές και πρωτοφανείς επιθέσεις.
Υπάρχει κάποιο σημείο ταύτισης της Αριστεράς με τον φασισμό;
Η Αριστερά δεν έχει καμία σχέση με τη Δεξιά, από όποια σκοπιά και να την προσεγγίσουμε. Από ιστορική σκοπιά, δεν υπάρχει σχέση ανάμεσα στο ναζισμό, που ήταν η μεγαλύτερη καταστροφή του 20ου αιώνα, και τον κομμουνισμό. Η υπόθεση περί παράλληλων ολοκληρωτισμών είναι δημιούργημα του ψυχρού πολέμου. Τα ναζιστικά καθεστώτα πιστεύουν στην ανωτερότητα μιας φυλής. Οι αριστερές ιδέες –ακόμα και οι ιδέες του υπαρκτού σοσιαλισμού παρά τις μεγάλες παραβιάσεις της σοσιαλιστικής ιδεολογίας- πάντα έβαζαν μπροστά το μέλλον ολόκληρης της ανθρωπότητας. Αν εξετάσουμε το ζήτημα σε πολιτικό επίπεδο, οι ακροδεξιοί και οι ναζιστές αποτελούν τις ομάδες κρούσης του καπιταλισμού. Η ριζοσπαστική αριστερά προτάσσει την ισότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη, προσπαθώντας να αλλάξει ριζικά την κοινωνική και οικονομική δομή. Τέλος, προσεγγίζοντας το ζήτημα ηθικά, η αριστερά προβάλλει ένα καθολικό αίτημα ισότητας, ανεξάρτητα από την καταγωγή κάποιου, και προωθεί τις μεγάλες αξίες του Διαφωτισμού, μετά την εγκατάλειψή τους από τους φιλελεύθερους. Το μόνο που δείχνει η παρομοίωση των δύο άκρων είναι την σήψη ενός απεγνωσμένου συστήματος εξουσίας, που θα κάνει οτιδήποτε για να μπορέσει να διασωθεί από τον γκρεμό.
Στο στόχαστρο βρέθηκε και το κίνημα των πλατειών, ως «υπεύθυνο» για την άνοδο της Χρυσής Αυγής. Όπως έζησες τις πλατείες, πιστεύεις ότι έχει βάση αυτή η επιχειρηματολογία;
Απ’ ό,τι έχω ακούσει η Χρυσή Αυγή επισήμως είχε καταγγείλει τις πλατείες. Αυτό, όμως, εν τέλει δεν έχει καμία σημασία. Οι πλατείες ήταν ένα πρωτοφανές ιστορικό γεγονός, που άλλαξε το συσχετισμό δυνάμεων στην Ελλάδα, αλλά και σε όλο τον κόσμο. Στην Αίγυπτο και την Τυνησία οδήγησε σε ανατροπή των καθεστώτων. Στην Ελλάδα ανέτρεψε το πολιτικό σκηνικό και το εκλογικό αποτέλεσμα, ενώ έδωσε ώθηση στην Αριστερά. Ποιοι μισούν την αντίσταση του λαού; Αυτοί που βλέπουν να χάνουν την εξουσία από τα χέρια τους. Οι πλατείες και η αντίσταση σπιλώνονται από την κυβέρνηση, τον μεσαίο χώρο και την υποτιθέμενη ήπια δεξιά, γιατί αυτές μπόρεσαν να συμπυκνώσουν την αγανάκτηση και να τη μεταβάλουν σε πολιτική πράξη. Ο μεγαλύτερος ιδεολογικός φονταμενταλισμός σήμερα είναι αυτός του υποτιθέμενου υπεύθυνου κέντρου.
Χαρακτήρισες τις επιθέσεις της κυβέρνησης στην Αριστερά εξτρεμιστικές. Να το δούμε λίγο;
Πιστεύω ότι η κυβέρνηση -ιδεολογικά και πολιτικά- και τα ΜΜΕ που την υποστηρίζουν, αποτελούν εξτρεμιστικά στοιχεία. Ο κυνισμός φαίνεται με τη συνεχή διάψευση των υποσχέσεων και δηλώσεών τους, που την αντιμετωπίζουν μ’ ένα «ωχ αδελφέ, ουδείς αναμάρτητος». Αλλά με την «παρομοίωση των άκρων» δείχνουν ένα μηδενισμό, την απόλυτη έλλειψη οποιασδήποτε ηθικής αρχής. Κομμάτια της κατεστημένης εξουσίας είναι πολύ περισσότερο συμφιλιωμένα με την ιδέα ότι η Χρυσή Αυγή μπορεί να γίνει μια σοβαρή πολιτική δύναμη, ακόμα και να πάρει την εξουσία, παρά με την ιδέα μιας κυβέρνησης της Αριστεράς. Στον σκληρό πυρήνα του κατεστημένου η προστασία της βασικής οργάνωσης του καπιταλισμού είναι πιθανόν πιο σημαντική από ορισμένες «δημοκρατικές παρεκκλίσεις» που θα προέκυπταν από την άνοδο ενός ακροδεξιού κόμματος στην κυβέρνηση. Υπάρχουν, βέβαια, και πάρα πολλοί δημοκράτες στους οπαδούς και τα κόμματα εξουσίας. Φαίνεται, όμως, ότι για πολλούς, η πολιτική επιβίωση και η σωτηρία του συστήματος εξουσίας είναι πιο σημαντική από την προστασία της δημοκρατίας.
Πιστεύεις ότι είναι αναγκαία η δημιουργία ενός δημοκρατικού αντιφασιστικού μετώπου;
Η ιδέα της αντιφασιστικής ενότητας, όπως έγινε στη δικτατορία, με δυνάμεις και από την κυβέρνηση συνομιλεί με την παράδοση της ανανεωτικής αριστεράς, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι αυτή τη στιγμή θα ευοδώθει. Αν, όμως, πραγματικά γίνεται μια τέτοια συζήτηση, θα πρέπει να μπουν ορισμένοι μίνιμουμ περιορισμοί. Ο πρώτος είναι η απόλυτη προστασία των μεταναστών, ανεξάρτητα από την τυπική ιδιότητα που έχουν, και η απόλυτη προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Πρώτες οι κυβερνήσεις καταπάτησαν τις δύο αυτές αρχές με καμπάνιες ενάντια στους μετανάστες, τις οροθετικές γυναίκες κ.λπ. και το ίδιο κάνει και η σημερινή κυβέρνηση με τον Ξένιο Δία. Γι’ αυτό τονίζω ότι η υποχρέωση να υποστηρίξουμε την ανθρώπινη αξιοπρέπεια όλων των ανθρώπων που βρίσκονται στη χώρα και όχι μόνο όσον έχουν ελληνική ταυτότητα, πρέπει να είναι το μίνιμουμ.
Πώς θα μπορούσε να οργανωθεί αυτό το μέτωπο;
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο αγώνας ενάντια στο φασισμό δεν είναι μόνο ιδεολογικός, αλλά πρέπει να περνά και μέσα από την αλλαγή συμπεριφορών. Εμείς και οι φασίστες δεν πρόκειται ποτέ να συμφωνήσουμε αν κάτσουμε να τα συζητήσουμε. Γι’ αυτό, από τη μια χρειάζεται ιδεολογικός αγώνας και εκπαίδευση, κυρίως στα νέα παιδιά που μπορεί να σαγηνεύονται από το δοξασμό της βίας, αλλά από την άλλη είναι απαραίτητο η αριστερά και οι δημοκρατικές δυνάμεις να δείξουν ότι δεν είναι διατεθειμένοι να δέχονται πράξεις παράνομες που προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τις οποίες η αστυνομία αυτή τη στιγμή φαίνεται να μην παίρνει τα κατάλληλα μέτρα προκειμένου να τις περιορίσει.
Η Χρυσή Αυγή «παίρνει το νόμο στα χέρια της», όπως παρουσιάζεται στον Τύπο, ή καταλύει το νόμο;
Τα ΜΜΕ δεν παρουσιάζουν το εγκληματικό πρόσωπο αυτής της οργάνωσης. Το αίτημα προς τις δυνάμεις ασφαλείας να αντιμετωπίσουν τις δράσεις της Χρυσής Αυγής, όπως θα αντιμετώπιζαν οποιαδήποτε άλλη εγκληματική πράξη, είναι κεντρικό. Η Γερμανία απαγόρευσε μόλις την προηγούμενη βδομάδα ένα κόμμα, επειδή έκανε υποτιμητικές δηλώσεις για μια πολιτικό τουρκικής καταγωγής.
Πιστεύεις δηλαδή ότι η Χρυσή Αυγή πρέπει να βγει εκτός νόμου;
Εφόσον υπάρχουν στοιχεία ότι στελέχη της Χρυσής Αυγής ατομικά, αλλά και οργανωμένα, διαπράττουν παράνομες ενέργειες, προφανώς πρέπει να μπει η συζήτηση στο επίπεδο του ποινικού δικαίου. Νομίζω ότι η Αριστερά πρέπει να καταγράψει όλες τις ρατσιστικές και φασιστικές επιθέσεις, να παρουσιάσει τα στοιχεία και να αποδείξει έτσι ότι αυτό το λεγόμενο πολιτικό κόμμα αποτελεί στην πραγματικότητα μια εγκληματική συμμορία. Να φτιαχτεί μια Μαύρη Βίβλος του φασισμού και βέβαια να εξεταστεί και το ενδεχόμενο της απαγόρευσης.
Είπες προηγουμένως ότι η κυβέρνηση στερείται ηθικής. Βρισκόμαστε μόλις τρεις μήνες μετά τις εκλογές και η κυβέρνηση συνεργασίας παίρνει τα πιο άγρια και αντιλαϊκά μέτρα από όταν μπήκαμε στο ΔΝΤ. Πιστεύεις ότι έχει τη δημοκρατική νομιμοποίηση να το κάνει;
Αναφέρθηκα πριν στη σήψη του συστήματος εξουσίας. Εδώ θα πρόσθετα ένα ακόμα στοιχείο για την ηθική του κυνισμού και του μηδενισμού. Ο κυνισμός χρησιμοποιεί ηθικά επιχειρήματα για να ανατρέψει την ηθική, παρουσιάζοντας την πραγματική κατάσταση με έναν τελείως ψευδές τρόπο. Ο μηδενισμός αρνείται και καταστρέφει κάθε ηθική. Το ιδιωτικό συμφέρον παρουσιάζεται ως δημόσια αρετή. Η κυβέρνηση προεκλογικά δεσμευόταν για αναδιαπραγμάτευση και ότι δεν θα πάρει άλλα οριζόντια μέτρα. Σήμερα, τρεις μήνες μετά, κάνει ακριβώς τα αντίθετα. Βρίσκεται, λοιπόν, ηθικά και δημοκρατικά στο τέλος ενός δρόμου, ο οποίος οδηγεί σε μια κυβέρνηση διαφορετικής πολιτικής κατεύθυνσης. Έχουμε φτάσει σε ένα ιστορικό σημείο. Η συνέχεια του συστήματος εξουσίας διαλύει ό,τι έχει απομείνει από τον κοινωνικό ιστό και νομίζω ο κόσμος το καταλαβαίνει. Το πιστεύουν φαίνεται αυτό και τα αστικά ΜΜΕ, πιθανόν περισσότερο από τους αριστερούς, που πολλές φορές προτιμούν την καταγγελία και την αντιπολίτευση. Γι‘ αυτό οι επιθέσεις και τα ψέματα θα αυξάνονται συνεχώς. Αλλά αν έχεις συναίσθηση της ιστορικής ευθύνης, τότε όλα θα γίνουν.
Η κοινωνία, όμως, αντιδρά και πάλι. Την περασμένη Τετάρτη η απεργία ήταν μαζική και ο κόσμος διαδήλωσε ενάντια στα νέα μέτρα. Ποια πρέπει να είναι η στάση της Αριστεράς;
Χρειάζεται μια διπλή στρατηγική. Από τη μια να υπάρξει έντονη κοινοβουλευτική παρουσία, που συνεχώς θα ξεσκεπάζει αυτόν τον ηθικό κυνισμό και την απώλεια δημοκρατικής βάσης της πολιτικής εξουσίας, και από την άλλη τα κοινωνικά κινήματα πρέπει να ξαναβρούν το ρόλο που έπαιξαν το 2011, για να κινηθεί ταχύτερα η διαδικασία. Και αυτός είναι ένας από τους λόγους που τα τρία κόμματα επιτίθενται στα κινήματα και την Αριστερά. Από ό,τι φαίνεται, ο κόσμος έχει αρχίσει πάλι να κινείται με την επανέναρξη των λαϊκών συνελεύσεων και των κινήσεων αλληλεγγύης. Ο κόσμος προετοιμάζεται για να προχωρήσει σε αυτές τις κινήσεις που πέρσι οδήγησαν τον Παπανδρέου σε παραίτηση. Αυτό που νομίζω ότι είναι τελείως απαραίτητο, είναι η δυναμική των πλατειών, που παραμένει στην κοινωνική μνήμη, να μπορέσει να αναθερμανθεί. Η Αριστερά δεν πρέπει να σκέφτεται μόνο για το κόμμα και τα οργανωτικά του θέματα. «Εκλήθη» ο ΣΥΡΙΖΑ από την ιστορία και η ευθύνη είναι μεγάλη. Χωρίς ενεργά κινήματα δεν μπορεί να δώσει το τελικό σπρώξιμο στο ημιθανές σύστημα εξουσίας. Ακόμα και να μπορέσει να το κάνει, δεν θα μπορέσει να κρατηθεί στην εξουσία. Μέσα και έξω, λοιπόν, από τη Βουλή, στις πλατείες και στα γραφεία. Είναι, βέβαια, μια πρωτόγνωρη κατάσταση και δεν έχουμε προηγούμενα ή μπούσουλα να ακολουθήσουμε. Αυτό κάνει το εγχείρημα δύσκολο, αλλά και συναρπαστικό. Η Αριστερά έχει ραντεβού με την Ιστορία, και αυτή τη φορά δεν μπορεί να το χάσει.
* Ο Κ. Δουζίνας διδάσκει Φιλοσοφία του Δικαίου στο Μπίρκμπεκ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου