Chris Marker, Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο (1977, in French, English subtitles)

Πηγή και πλήρες αφιέρωμα στον Chris Marker : εδώ

Ο Chris Marker (πραγματικό όνομα: Christian François Bouche-Villeneuve), πέθανε χτες (29 Ιουλίου 2012) σε ηλικία 91 ετών.  Ο πρωτοποριακός στρατευμένος κινηματογραφιστής της αριστεράς μιλά για την άνοδο και την πτώση των επαναστατικών ουτοπιών της δεκαετίας του ’60 και του ’70. Μια οραματική ταινία που έδειξε το ARTE, την Τρίτη 15 Απριλίου 2008, στις 23H00.

Chris Marker (29 July 1921 – 29 July 2012) 

Πρόκειται για το opus magnum  του Marker: μια τρίωρη επισκόπηση των πολιτικών ανακατατάξεων σε όλο τον κόσμο κατά τη διάρκεια της δεκαετία του εξήντα και του εβδομήντα.
Ο Chris Marker συνυφαίνει πρωτογενές υλικό από τον πόλεμο του Βιετνάμ και τις αντιπολεμικές διαδηλώσεις στις ΗΠΑ, το Μάη του ’68 στο Παρίσι, την σοβιετική εισβολή στην Τσεχοσλοβακία, τον Σαλβαδόρ Αλιέντε και το πραξικόπημα στη Χιλή, τον Τσε Γκεβάρα και τον Regis Debray στη Βολιβία, τον Σάχη του Ιράν, τον Φιντέλ Κάστρο , και άλλους…

 

Chris Marker 

Επίσημες εικόνες, αποσπάσματα ταινιών, αποσπάσματα από την ειδησεογραφική κάλυψη της εποχής αλλά και παραμελημένες εικόνες, περιλαμβάνονται στα βασικά υλικά της μεγάλης αυτής τοιχογραφίας, η οποία καταλήγει με την ακόλουθη αναγνώριση: «Οι πραγματικοί συγγραφείς αυτής της ταινίας είναι οι αμέτρητοι εικονολήπτες και τεχνικοί, οι μάρτυρες και οι ακτιβιστές των οποίων το έργο βρίσκεται απέναντι σε εκείνο των κυβερνήσεων, οι οποίες θα ήθελαν να μην έχουμε μνήμη».

 «Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο»

Ήταν μεγάλη χρονιά το 1968. Ήταν το αποκορύφωμα μιας δεκαετίας η οποία σιγόβραζε μέχρι που έφτασε η μεγάλη παγκόσμια έκρηξη, η οποία μπορεί να μην ανέτρεψε το σύστημα αλλά, οπωσδήποτε ο κόσμος έγινε διαφορετικός.

 
Ντοκιμαντέρ που πιάνει τον παλμό της εποχή «Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο», αποτυπώνει όλο εκείνο το πάθος και την οργή, αλλά και το κέφι για γιορτή, μια γιορτή της αμφισβήτησης. Η λέξη αυτή, είναι η λέξη κλειδί, επάνω στην οποία βασίζεται και –το αποτελούμενο από δύο μέρη- ντοκιμαντέρ του Κρις Μαρκέρ. ΚΙ αυτό φαίνεται, αφού ο σκηνοθέτης δεν κάνει μια διδακτική ταινία, ούτε μια ταινία η οποία καθοδηγεί φλερτάρτοντας με τον προπαγανδιστικό κινηματογράφο. Αντίθετα, θέτει ερωτήματα και προσπαθεί να δώσει απαντήσεις μέσα από τα γεγονότα που οδήγησαν στο 1968 και σε εκείνα που το ακολούθησαν.

Ο Μαρκέρ κινηματογραφεί την επανάσταση και έτσι ονομάζει το πρώτο μέρος του ντοκιμαντέρ «Τα εύθραυστα χέρια» και το δεύτερο «Τα κομμένα χέρια», εννοώντας τα χέρια της επανάστασης.

Έχοντας στη διάθεσή του ένα [πολύ πλούσιο υλικό, το οποίο αποτελείται από φωτογραφίες, από κάμερες σούπερ 8 και 16 χιλιοστών, από εικόνες της τηλεόρασης, συνεντεύξεις, ηχητικά ντοκουμέντα, ακόμη και υλικό από κρυφές κάμερες, ο Κρις Μαρκέρ κάνει μια καταπληκτική ιστορική δουλειά.  Όλα αυτά μονταρισμένα αλά Αϊζενστάιν, προσφέρουν ένα συναρπαστικό αποτέλεσμα, κι έτσι η ταινία «Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο» να θεωρείται ως το πλέον εμβληματικό, και το πιο πλήρες εκείνης της εποχής.

Chris Marker 

Στο πρώτο μέρος, μαζί με τα γεγονότα του Μάη στη Γαλλία, παρατίθεται και εικόνες από το Βιετνάμ και τις αντιδράσεις που προκάλεσε ο πόλεμος αλλά και η κουβανέζικη επανάσταση, ο Φιντέλ Κάστρο και ο Τσε Γκεβάρα.  Ο κόσμος είναι ανάστατος, η εξέγερση έρχεται και ξεσπάει. Αλλά πέρα από τον αυθορμητισμό, την αυτοθυσία και την αγνότητα ιδεών και ανθρώπων, υπάρχουν και οι αντιφάσεις ενός κινήματος ασαφούς πολιτικά. Γι’ αυτό και ο Μαρκέρ μιλά για τα «Εύθραυστα χέρια», επειδή φαίνεται πως όλα αυτά θα αλλάξουν τη σκέψη των ανθρώπων αλλά, δυστυχώς, ο κόσμος δε θα αλλάξει.

Όμως ο αγώνας δεν τελείωσε κι αυτό το ξέρει ο Κρις Μαρκέρ. Μπορεί να νοιώθει και να κινηματογραφεί μια χαμένη ευκαιρία, αλλά καταγγέλλοντας τους πολεμικούς εξοπλισμούς, στο φινάλε, είναι σαν να μας λέει: «Ιδού, ο αγώνας συνεχίζεται».
Άλλωστε αν ξαναδιαβάσουμε τον τίτλο της ταινίας, «Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο», μόνον αισιοδοξία μπορούμε να αντλήσουμε. Τι κι αν έχει σύννεφα επάνω στο κεφάλι μας. Στο βάθος το κόκκινο αχνοφέγγει κι έρχεται.
Η ταινία είναι το πιο σπουδαίο πολιτικό ντοκιμαντέρ που έχει γυριστεί για το Μάη, είναι μια ταινία που όσα χρόνια κι αν περάσουν δεν πρόκειται να χάσει ούτε την ιστορική αλλά ούτε και την καλλιτεχνική αξία του.

(Κείμενο για την εκδήλωση του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς, με ταινίες του Μάη ’68 – Δημοτική Αγορά Κυψέλης, Πέμπτη 29 Μαΐου 2008)
 

Chris Marker αριστερά, με τον Alain Resnais

via

Το 1968 ο Κρις Μαρκέρ ήταν ήδη 47 ετών. Θεωρούμενος, ως η μεγαλύτερη φυσιογνωμία του αγωνιστικού κινηματογράφου στη Γαλλία, το 1977 επιχειρεί, με την ταινία του «Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο», να κάνει έναν κριτικό απολογισμό των γεγονότων του Μάη και όσων τον γέννησαν. Ο τίτλος της ταινίας είναι ελπιδοφόρος, αφού στο βάθος, μέσα από τη χαραμάδα της ήττας βλέπει το βάθος του ουρανού να κοκκινίζει. Ο απολογισμός του είναι μάλλον αρνητικός, καθώς κοιτάζει την αγαπημένη του εξέγερση να υποχωρεί μαζί με τις ψευδαισθήσεις που άφησε πίσω του ο Μάης, τα επαναστατικά κινήματα στη Λατινική Αμερική, η Πολιτιστική Επανάσταση στην Κίνα, η βαρβαρότητα του υπαρκτού «σοσιαλισμού». Η απογοήτευση του Μαρκέρ είναι εμφανής ακόμη κι από τους τίτλους που έχει δώσει στα δύο μέρη στα οποία χωρίζει την ταινία του: «Τα εύθραυστα χέρια» και «Τα κομμένα χέρια», εννοώντας τα χέρια της Επανάστασης.

via

«Το βάθος του ουρανού είναι κόκκινο», η ταινία

Part 1- ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ: «Τα εύθραυστα χέρια» (της επανάστασης)

Le fond de l’air est rouge:«Τα εύθραυστα χέρια»-1 (έχει αφαιρεθεί από το youtube)
εδώ με ισπανικούς υπότιτλους :  Las manos frágiles 1/10
Le fond de l’air est rouge:«Τα εύθραυστα χέρια»-2
Le fond de l’air est rouge:«Τα εύθραυστα χέρια»-3
Le fond de l’air est rouge:«Τα εύθραυστα χέρια»-4
Le fond de l’air est rouge:«Τα εύθραυστα χέρια»-5
Le fond de l’air est rouge:«Τα εύθραυστα χέρια»-6
Le fond de l’air est rouge:«Τα εύθραυστα χέρια»-7
Le fond de l’air est rouge:«Τα εύθραυστα χέρια»-8
Le fond de l’air est rouge:«Τα εύθραυστα χέρια»-9
Le fond de l’air est rouge:«Τα εύθραυστα χέρια»-10

Part 2 -ΔΕΥΤΕΡΟ Μέρος: «Τα κομμένα χέρια» (της επανάστασης)

Le fond de l’air est rouge:«Τα κομμένα χέρια»-1
Le fond de l’air est rouge:«Τα κομμένα χέρια»-2
Le fond de l’air est rouge:«Τα κομμένα χέρια»-3
Le fond de l’air est rouge:«Τα κομμένα χέρια»-4
Le fond de l’air est rouge:«Τα κομμένα χέρια»-5
Le fond de l’air est rouge:«Τα κομμένα χέρια»-6
Le fond de l’air est rouge:«Τα κομμένα χέρια»-7
Le fond de l’air est rouge:«Τα κομμένα χέρια»-8
Le fond de l’air est rouge:«Τα κομμένα χέρια»-9
Le fond de l’air est rouge:«Τα κομμένα χέρια»-10

Επίσης εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=q4tksCx2gUk&index=2&list=PL0B325779C50443E1