Είναι Eπαναστατική η Eργατική Tάξη;

Του Zaher Baher*
 
Πηγή : ΒΑΒΥΛΩΝΙΑ

Εισαγωγικό σημείωμα από το blog "για την κοινωνική αριστερά"

Στις 26.5.2017, ακριβώς 2 μέρες πρίν το fb κατεβάσει τη σελίδα μας "Kinoniki Aristera" από την πλατφόρμα του για τους λόγους που εξηγούμε στο ακόλουθο κείμενο [1], συμμετείχαμε σε μια συζήτηση στον τοίχο ενός φίλου του fb, συζήτηση που αφορούσε τον προβληματισμό σχετικά με τα διαφορετικά χαρακτηριστικά των ευρωπαϊκών εθνών και τη συνακόλουθη διαφορά στη στάση τους απέναντι στην καπιταλιστική κρίση.

Εκεί, διατυπώσαμε συνοπτικά ορισμένες σκέψεις τις οποίες, με αφορμή το πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Zaher Baher που αναδημοσιεύουμε σήμερα, τις μεταφέρουμε αυτούσιες εδώ για να προσδιορίσουμε την οπτική με την οποία αντιμετωπίζουμε το ζήτημα που πραγματεύεται το άρθρο του Zaher Baher.

Γράφαμε λοιπόν, μεταξύ άλλων:

"Αν τελικά, ορίζαμε τον πολιτισμό σαν την ανθρώπινη κατάσταση εκείνη πού εγγυάται την συλλογική ύπαρξη της ανθρωπότητας. Άν επιπλέον συνειδητοποιούσαμε πως αυτό έχει ήδη συμβεί στο ιστορικό παρελθόν της ανθρωπότητας και το βιολογικό του αποτύπωμα βρίσκεται στην υφιστάμενη ανάπτυξη του ανθρώπινου εγκεφάλου και στις ίδιες τις λειτουργίες του ανθρώπινου μυαλού, τότε θα καταλαβαίναμε πως όσο υπάρχουμε συλλογικά - κοινοτικά, είμαστε πολιτισμένοι και ότι, αντίστροφα, ο καπιταλισμός είναι εκείνη ακριβώς η κοινωνική σχέση που επιχειρεί να οπισθοδρομίσει την ανθρωπότητα στη βαρβαρότητα. Δηλαδή, στην εξατομίκευση, την ιδιοτέλεια και την καταστροφική βία. 

Οι παραδοσιακές λοιπόν κοινωνίες σαν τις Ασιατικές, της Νότιας Ευρώπης, της Νότιας Αμερικής, της Αφρικής ΕΙΝΑΙ περισσότερο ΠΟΛΙΤΙΣΜΕΝΕΣ από αυτή τη σκοπιά σε σχέση με τις, ας τις πούμε, "νεωτερικές" καπιταλιστικές κοινωνίες της Βόρειας Ευρώπης, της Βόρειας Αμερικής, κλπ. 

Αυτός είναι και ο λόγος που οι κοινωνικές επαναστάσεις έγιναν σε αυτές τις ζώνες κοινοτικού πολιτισμού, ακριβώς γιατί βασίστηκαν σε υφιστάμενες σχέσεις "κοινής μοίρας" και όχι εκεί που υπέθεταν ορισμένοι μαρξιστές πχ. (αλλά όχι ο ίδιος ο Μαρξ), στις αναππτυγμένες δηλαδή καπιταλιστικές χώρες του Κέντρου και του Βορά, στις οποίες "η τάξη για τον εαυτό της" δεν κατόρθωσε τελικά να συγκροτηθεί σαν το νέο συλλογικό - κοινοτικό υποκείμενο. 

Ο ίδιος ο Μαρξ, είχε κατανοήσει το πρόβλημα. Υπέθετε λοιπόν πως αν είναι να υπάρξει διάδοχο σύστημα του καπιταλισμού, ο οποίος κατέστρεψε δια παντός τις υφιστάμενες έως τότε ανθρώπινες κοινοτικές μορφές οργάνωσης της ζωής, αυτό το σύστημα θα ήταν ένας νέος κοινοτισμός (πάλι) δηλαδή κομμουνισμός, βασισμένος πλέον στις νέες κοινοτικές σχέσεις, δηλαδή το νέο πολιτισμό, τη νέα κοινή μοίρα που οι εργαζόμενες τάξεις θα κατακτούσαν στην πορεία της κοινωνικής τους χειραφέτησης. 

Δεν συνέβη αυτό μέχρι στιγμής. Αλλά όπου οι κοινότητες είναι υπαρκτές - σε αυτή την κοινωνία - έχουν τις φυσικές δυνάμεις να αντιστέκονται και να υπερασπίζουν τη ζωή. Το παράδειγμα της Λατινικής Αμερικής είναι το πιό χαρακτηριστικό. 

Για να τελειώσουμε αυτό το από σύμπτωση εκτενές σχόλιο, το ανθρώπινο μυαλό ακόμη και ενός "βαρβάρου", επανεκπαιδεύεται και μαθαίνει εκ νέου τον πολιτισμό που είχε κάποτε αποτυπωθεί στις λειτουργίες του, με μία προϋπόθεση. Τη βιωματική εμπειρία της ζωής σε συλλογικές κοινωνικές σχέσεις που προάγουν την αίσθηση της κοινής ανθρώπινης μοίρας. 

Υπάρχει ελπίδα λοιπόν. Και είναι καί ανθρωπολογική"

Με αυτή τη ματιά διαβάζουμε και το παρακάτω κείμενο του Zaher Baher, το οποίο βρίσκουμε να κινείται σε ανάλογη κατεύθυνση.

Είναι Eπαναστατική η Eργατική Tάξη;

του Zaher Baher

Aυτή, λοιπόν, δεν είναι μία εύκολη ερώτηση για να απαντηθεί σε ένα μικρό άρθρο όπως αυτό. Πριν πάμε παρακάτω, χρειαζόμαστε τον πραγματικό ορισμό της “εργατικής τάξης”. Ομολογώ ξανά ότι ούτε αυτό είναι εύκολο.

Υπάρχουν διάφορες έννοιες ή ορισμοί για την “εργατική τάξη”. Σύμφωνα με το αγγλικό λέξικο του Cambridge είναι “μία κοινωνική ομάδα που αποτελείται από άτομα που κερδίζουν λίγα χρήματα, συχνά πληρώνονται μόνο για τις ώρες ή τις μέρες που δουλεύουν και συνήθως κάνουν σωματική εργασία. Η εργατική τάξη (ή αλλιώς και προλεταριάτο) είναι όλοι όσοι προσλαβάνονται με μισθούς, κυρίως σε χειρωνακτικά επαγγέλματα και σε εξειδικευμένες, βιομηχανικές εργασίες. Τα επαγγέλματα της εργατικής τάξης περιλαμβάνουν εργάτες, κάποιους υπάλληλους γραφείου και τους περισσότερους ανθρώπους με θέσεις εργασίας στον τομέα παροχής υπηρεσιών”.

Όταν σηκώνονται οι πολίτες ανησυχούν οι προστάτες τους (του Στέλιου Ελληνιάδη)

Δημοσιεύθηκε στο Δρόμο της Αριστεράς, Φύλλο 394 - 10/2/2018

Στέλιος Ελληνιάδης - 14 Φεβρουαρίου 2018 

 

Ήταν ένα πλήθος ανάλογο των μεγαλύτερων συγκεντρώσεων στο Σύνταγμα. Σε αντίθεση, όμως, με όποιο άλλο, το πιο αξιοσημείωτο ήταν ότι ήταν ένα πλήθος ακέφαλο, όπως ήταν το πλήθος της πρώτης συγκέντρωσης των «αγανακτισμένων» στην ίδια πλατεία. Δεν κατέβηκε για να υμνήσει κανέναν. Αντιθέτως, κατέβηκε με ένα ισχυρό αίσθημα απαξίωσης όλων των πολιτικών φορέων και των στελεχών τους. Και σ’ αυτό πρωτοτύπησε.

Κανένα από τα κόμματα δεν μπορεί να το διεκδικήσει, ούτε κανένας άλλος φορέας. Όπως και στο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης, ο κοσμάκης κατέβηκε να διατρανώσει την αντίθεσή του στη συμφωνία για το όνομα της γειτονικής μας χώρας∙ γι’ αυτό και το σύνθημα που είχε τη μεγαλύτερη ανταπόκριση ήταν «Η Μακεδονία είναι ελληνική». Οι επιτόπιες μετρήσεις της ΚΑΠΑ Research που δημοσιεύτηκαν στο Βήμα επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις των αυτοπτών. Το 87% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι ο βασικός λόγος συμμετοχής στο συλλαλητήριο ήταν η έκφραση της αντίθεσης στις εξελίξεις στο «σκοπιανό». Οι πολίτες που πήραν μέρος δεν άλλαξαν γνώμη για το όνομα «Μακεδονία» από τα συλλαλητήρια του 1992, ενώ τα στελέχη που προέρχονται από ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ. και ΣΥΝ άλλαξαν. Γιατί άραγε; Μπήκε πιο βαθιά ο αμερικανικός δάκτυλος;

Τα μεγάλα πολιτικά κόμματα απουσίαζαν από το Σύνταγμα. Και δεν τα αναζητούσε ο κόσμος. Ούτε γνώριζε τους οργανωτές και τους ομιλητές ούτε ενδιαφέρθηκε να τους μάθει. Όσους ρώτησα, κάθε ηλικίας, δεν ήξεραν κανένα. Ο μόνος που έγινε αντιληπτός με το όνομά του ήταν ο Μίκης Θεοδωράκης και οι γύρω μας τραγουδούσαν τα τραγούδια του που παίζονταν στη διαπασών το ένα μετά το άλλο, ολόκληρα, από τις κόρνες που ήταν τοποθετημένες σε όλες τις κολόνες, από τη Φιλελλήνων και την Αμαλίας μέχρι τη Βασιλίσσης Σοφίας και την Πανεπιστημίου. Δηλαδή, άνθρωποι απ’ όλο το πολιτικό φάσμα, ίσως πιο αντιπροσωπευτικοί του «λαού» από τους «αγανακτισμένους» που είχαν μεγαλύτερη κλίση προς τα Αριστερά. Σύμφωνα με την ΚR, ο καταμερισμός, σε επίπεδο πολιτικής τοποθέτησης, ήταν περίπου 54% Κέντρο και Δεξιά και 36% Κέντρο και Αριστερά, με πιο ισχυρό στο σύνολο το Κέντρο, συν ένα 10% που δεν έδωσε συγκεκριμένη πολιτική επιλογή. Κοινό σημείο της πλειονότητας αυτού του πολύμορφου πλήθους, πέρα από το «μακεδονικό», ήταν το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα του Ιουλίου 2015 που ψηφίστηκε από το 52% των παρόντων στο συλλαλητήριο, σύμφωνα με την έρευνα της ΚR, έναντι του 24% που ψήφισε ΝΑΙ (οι υπόλοιποι δήλωσαν ότι δεν ψήφισαν ή έριξαν λευκό και άκυρο).

Μιχάλης Ράπτης (Πάμπλο): Η απειλή κατά της Ελλάδας.

* Το κείμενο αποτελεί μέρος της εισήγησης του Μιχάλη Ράπτη σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο του 1994 από τα περιοδικά Convoy, Mατσακόνι και τον όμιλο «Πρωταγόρας», στο Πολυτεχνείο.

 

Νομίζω ότι πράγματι είναι σωστό ότι η Ελλάδα σήμερα απειλείται. Ότι υπάρχει ένας κίνδυνος. Ότι υπάρχει ένα σχέδιο αναδόμησης των Βαλκανίων, στο οποίο κυριαρχικό ρόλο θα παίξει η Γερμανία, οι ΗΠΑ και η Τουρκία, χρησιμοποιώντας τις μουσουλμανικές μειονότητες από τη Βουλγαρία, τη Θράκη, τα Σκόπια, το Κοσσυφοπέδιο, την Αλβανία, τη Βοσνία. Όπου η Ελλάδα βρίσκεται ουσιαστικά απομονωμένη και δεν έχει ως σύμμαχο –από άποψη γεωπολιτική- παρά τους Σέρβους. Οι οποίοι Σέρβοι σε μια ορισμένη στιγμή είναι δυνατόν και αυτοί να υποταχθούν στην pax americana. Αντιστέκονται για την ώρα και η αντίστασή τους είναι θετική και εκμεταλλεύσιμη και από τη μεριά τη δική μας, αλλά όμως δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι και η Σερβία και η Ελλάδα τελικά με υποχωρήσεις δεν θα ενταχθούν σε μια pax americana κυριαρχούσα σ” ολόκληρα τα Βαλκάνια. Πρέπει αυτό να το έχουμε υπόψη μας και απέναντι σ” αυτό το πράγμα να υπάρχει μία αντίσταση.

Η μορφή αυτής της αντίστασης δεν μπορεί να πάρει δυστυχώς το χαρακτήρα άμεσης κοινωνικής επανάστασης, στηριζόμενης στις εργατικές μάζες της Ελλάδας, οι οποίες θα ανατρέψουν αυτή την κατάσταση. Παίρνει, για την ώρα, το χαρακτήρα ενός εθνισμού. Αφύπνισης του εθνισμού. Προσωπικά θεωρώ ότι είναι αναγκαία οι Έλληνες να αποκτήσουν μια συνείδηση του εθνισμού τους και να είναι έτοιμοι, όταν πρόκειται να γίνει μία περαιτέρω συρρίκνωση του λεγομένου εθνικού τους κορμού, να αντισταθούν. Να μην επαναλάβουν το έγκλημα, την αδυναμία, την προδοσία, τη δειλία που έδειξαν στο ζήτημα της Κύπρου. Δεν είμαι υπέρ μιας επανάληψης της Κύπρου και στην Ελλάδα. Δεν θεωρώ ότι είναι τίποτα το διεθνιστικό μία αδιαφορία πλήρης αν γίνει ή δεν γίνει και στην Ελλάδα κάτι παρόμοιο που έγινε στην Κύπρο. Μα με ποιο θάρρος μπορείς να λες ότι είσαι υπέρ των Κούρδων ή των Παλαιστινίων που ζητάνε μια πατρίδα κι όταν γίνει σ” ένα τμήμα δικό σου εισβολή, κατοχή, αλλαγή πληθυσμών και δημιουργείται δικό σου παλαιστινιακό ζήτημα, ποια στάση κρατάς απέναντι στην Κύπρο; Και ξεκινώντας απ” αυτά, ποια στάση πρόκειται να κρατήσεις αν συμβεί κάτι παρόμοιο στην Ελλάδα;

Οι «φασίστες», οι «εθνικιστές» και ο «μίτος» της Βαρδαρίας (anarchy press)

Αναρχική συλλογικότητα Πυργῖται

(Μέρος  Α΄)
 
Είναι εθνικιστικό το συλλαλητήριο για τη Μακεδονία;

Η επαναφορά στο προσκήνιο του λεγόμενου Μακεδονικού ζητήματος και ο «Μαύρος Κύκνος»(*) του ογκώδους συλλαλητηρίου για τη Μακεδονία, μας υποχρεώνει να τοποθετηθούμε συνολικά για τα εν λόγω ζητήματα.

Και τα ζητήματα που ανοίγονται είναι πράγματι πολλά και ευρεία. Θεωρούμε, πως είναι μια καλή ευκαιρία ξεκαθαρίσματός τους από την πλευρά μας, καθώς η περίοδος που διανύουμε είναι κρίσιμης σημασίας για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου.

Ξεκινώντας από το πρόσφατο συλλαλητήριο, ας πούμε ευθύς εξ αρχής πως το θεωρούμε περισσότερο εθνικού παρά εθνικιστικού χαρακτήρα και πως ως τέτοιο θα το προσεγγίσουμε. Πολύ περισσότερο, δε, όταν είναι φανερό, για όσους θέλουν να το δουν, πως πίσω από τον εθνικό χαρακτήρα υποκρύπτονται βαθιές  κοινωνικές διεργασίες που σχετίζονται άμεσα με τον οικονομικής υφής εξανδραποδισμό της τελευταίας δεκαετίας.

Έχοντας αναφέρει το παραπάνω, δεν αγνοούμε πως στο συλλαλητήριο συμμετείχαν – φυσικά – άπαντες οι εθνικιστές, αλλά δεν ήταν αυτοί που έδωσαν το «εσωτερικό χρώμα» της κινητοποίησης παρά μόνον, ίσως, το επίχρισμά της. Σε 300 – 400 χιλιάδες κόσμου (με μια μάλλον προσγειωμένη εκτίμηση) η παρουσία τους ήταν μειοψηφική και η ανάδειξή τους προήλθε κυρίως από την προσοχή που, βεβαίως, τους έδωσαν οι «αντίπαλοί» τους ως απόπειρα δικής τους άμυνας.

Για εμάς υπάρχει μια λεπτή αλλά υπαρκτή και πολύ σημαντική διαφορά μεταξύ εθνισμού και εθνικισμού. Ο εθνισμός συνδέεται με την ύπαρξη και κυρίως τη συνειδητοποίηση πολιτιστικών συγγενειών, κυρίως γλωσσικών, συγγενειών «έθους» και αντιλήψεων για τη ζωή και τον θάνατο, βασικό ρόλο στις οποίες παίζουν και οι θρησκευτικές ή άλλες φιλοσοφικές αντιλήψεις. Συνδέεται, επίσης και με την αντίληψη μιας ιστορικής συνέχειας αυτών των χαρακτηριστικών, που μπορεί να είναι σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό υπαρκτή. Αντίθετα, ο εθνικισμός συνδέεται, αναγκαία, με την ύπαρξη μιας κρατικής οντότητας, η οποία οργανώνει τον πυρήνα και την ιδεολογική συνοχή της στη βάση μιας κυρίαρχης εθνότητας– είτε υπαρκτής είτε υπό κατασκευή – σε έναν γεωγραφικό χώρο, προσδοκώντας στην μακροημέρευσή της μέσω της ταύτισης των συμφερόντων της εξουσίας με τα συμφέροντα των μελών της εθνότητας.