Του
Zaher Baher*
Πηγή :
ΒΑΒΥΛΩΝΙΑ
Εισαγωγικό σημείωμα από το blog "για την κοινωνική αριστερά"
Στις 26.5.2017, ακριβώς 2 μέρες πρίν το fb κατεβάσει τη σελίδα μας "
Kinoniki
Aristera" από την πλατφόρμα του για τους λόγους που εξηγούμε στο ακόλουθο κείμενο [1], συμμετείχαμε σε μια συζήτηση στον τοίχο ενός φίλου του fb, συζήτηση που αφορούσε τον προβληματισμό σχετικά με τα διαφορετικά χαρακτηριστικά των ευρωπαϊκών εθνών και τη συνακόλουθη διαφορά στη στάση τους απέναντι στην καπιταλιστική κρίση.
Εκεί, διατυπώσαμε συνοπτικά ορισμένες σκέψεις τις οποίες, με αφορμή το πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Zaher Baher που αναδημοσιεύουμε σήμερα, τις μεταφέρουμε αυτούσιες εδώ για να προσδιορίσουμε την οπτική με την οποία αντιμετωπίζουμε το ζήτημα που πραγματεύεται το άρθρο του Zaher Baher.
Γράφαμε λοιπόν, μεταξύ άλλων:
"Αν τελικά, ορίζαμε τον πολιτισμό σαν την ανθρώπινη
κατάσταση εκείνη πού εγγυάται την συλλογική ύπαρξη της ανθρωπότητας. Άν
επιπλέον συνειδητοποιούσαμε πως αυτό έχει ήδη συμβεί στο ιστορικό παρελθόν της
ανθρωπότητας και το βιολογικό του αποτύπωμα βρίσκεται στην υφιστάμενη ανάπτυξη
του ανθρώπινου εγκεφάλου και στις ίδιες τις λειτουργίες του ανθρώπινου μυαλού,
τότε θα καταλαβαίναμε πως όσο υπάρχουμε συλλογικά - κοινοτικά, είμαστε
πολιτισμένοι και ότι, αντίστροφα, ο καπιταλισμός είναι εκείνη ακριβώς η κοινωνική σχέση που
επιχειρεί να οπισθοδρομίσει την ανθρωπότητα στη βαρβαρότητα. Δηλαδή, στην εξατομίκευση,
την ιδιοτέλεια και την καταστροφική βία.
Οι παραδοσιακές λοιπόν κοινωνίες σαν
τις Ασιατικές, της Νότιας Ευρώπης, της Νότιας Αμερικής, της Αφρικής ΕΙΝΑΙ
περισσότερο ΠΟΛΙΤΙΣΜΕΝΕΣ από αυτή τη σκοπιά σε σχέση με τις, ας τις πούμε,
"νεωτερικές" καπιταλιστικές κοινωνίες της Βόρειας Ευρώπης, της
Βόρειας Αμερικής, κλπ.
Αυτός είναι και ο λόγος που οι κοινωνικές επαναστάσεις
έγιναν σε αυτές τις ζώνες κοινοτικού πολιτισμού, ακριβώς γιατί βασίστηκαν σε υφιστάμενες
σχέσεις "κοινής μοίρας" και όχι εκεί που υπέθεταν ορισμένοι μαρξιστές
πχ. (αλλά όχι ο ίδιος ο Μαρξ), στις αναππτυγμένες δηλαδή καπιταλιστικές χώρες
του Κέντρου και του Βορά, στις οποίες "η τάξη για τον εαυτό της" δεν κατόρθωσε τελικά να συγκροτηθεί σαν το νέο συλλογικό - κοινοτικό υποκείμενο.
Ο ίδιος ο Μαρξ, είχε κατανοήσει το πρόβλημα.
Υπέθετε λοιπόν πως αν είναι να υπάρξει διάδοχο σύστημα του καπιταλισμού, ο
οποίος κατέστρεψε δια παντός τις υφιστάμενες έως τότε ανθρώπινες κοινοτικές
μορφές οργάνωσης της ζωής, αυτό το σύστημα θα ήταν ένας νέος κοινοτισμός (πάλι)
δηλαδή κομμουνισμός, βασισμένος πλέον στις νέες κοινοτικές σχέσεις, δηλαδή το
νέο πολιτισμό, τη νέα κοινή μοίρα που οι εργαζόμενες τάξεις θα κατακτούσαν στην
πορεία της κοινωνικής τους χειραφέτησης.
Δεν συνέβη αυτό μέχρι στιγμής. Αλλά
όπου οι κοινότητες είναι υπαρκτές - σε αυτή την κοινωνία - έχουν τις φυσικές
δυνάμεις να αντιστέκονται και να υπερασπίζουν τη ζωή. Το παράδειγμα της
Λατινικής Αμερικής είναι το πιό χαρακτηριστικό.
Για να τελειώσουμε αυτό το από
σύμπτωση εκτενές σχόλιο, το ανθρώπινο μυαλό ακόμη και ενός "βαρβάρου",
επανεκπαιδεύεται και μαθαίνει εκ νέου τον πολιτισμό που είχε κάποτε αποτυπωθεί
στις λειτουργίες του, με μία προϋπόθεση. Τη βιωματική εμπειρία της ζωής σε
συλλογικές κοινωνικές σχέσεις που προάγουν την αίσθηση της κοινής ανθρώπινης
μοίρας.
Υπάρχει ελπίδα λοιπόν. Και είναι καί ανθρωπολογική"
Με αυτή τη ματιά διαβάζουμε και το παρακάτω κείμενο του Zaher Baher, το οποίο βρίσκουμε να κινείται σε ανάλογη κατεύθυνση.
Είναι Eπαναστατική η Eργατική Tάξη;
του Zaher Baher
Aυτή, λοιπόν, δεν είναι μία εύκολη ερώτηση για να απαντηθεί σε ένα
μικρό άρθρο όπως αυτό. Πριν πάμε παρακάτω, χρειαζόμαστε τον πραγματικό
ορισμό της “εργατικής τάξης”. Ομολογώ ξανά ότι ούτε αυτό είναι εύκολο.
Υπάρχουν διάφορες έννοιες ή ορισμοί για την “εργατική τάξη”. Σύμφωνα
με το αγγλικό λέξικο του Cambridge είναι “μία κοινωνική ομάδα που
αποτελείται από άτομα που κερδίζουν λίγα χρήματα, συχνά πληρώνονται μόνο
για τις ώρες ή τις μέρες που δουλεύουν και συνήθως κάνουν σωματική
εργασία. Η εργατική τάξη (ή αλλιώς και προλεταριάτο) είναι όλοι όσοι
προσλαβάνονται με μισθούς, κυρίως σε χειρωνακτικά επαγγέλματα και σε
εξειδικευμένες, βιομηχανικές εργασίες. Τα επαγγέλματα της εργατικής
τάξης περιλαμβάνουν εργάτες, κάποιους υπάλληλους γραφείου και τους
περισσότερους ανθρώπους με θέσεις εργασίας στον τομέα παροχής
υπηρεσιών”.