Υγεία: Το μέλλον την Ελλάδας είναι «εκατόμβες νεκρών»

Του Άρη Χατζηστεφάνου

info-war.gr

Βάσει της διεθνούς εμπειρίας, οι πρωθυπουργοί και οι υπουργοί Υγείας της κρίσης ήταν εδώ και χρόνια ενήμεροι, με κάθε λεπτομέρεια, για τους χιλιάδες νεκρούς που θα φέρει στη χώρα η πολιτική λιτότητας. Παρά το γεγονός ότι έχουν στα χέρια τους  εναλλακτικές λύσεις, εξακολουθούν να βάζουν την υπογραφή τους σε ένα προμελετημένο έγκλημα. Το UNFOLLOW φέρνει στο φως τα στοιχεία της «μαζικής δολοφονίας» που προετοιμάζεται...

 
Πηγή : unfollow
Δημοσιεύεται στο UNFOLLOW 22 τεύχος Οκτωβρίου 2013

Ο ασθενής μπήκε σε κακή κατάσταση στο Μητροπολιτικό Κοινω­νικό Ιατρείο Ελληνικού. Πριν από λίγες ήμερες είχε νοσηλευτεί στο Ασκληπιείο Βούλας με έμφραγμα του μυοκαρδίου και στα χέρια του κρατούσε ένα χαρτί από το νοσοκομείο. Δεν ήταν τα αποτελέσματα εξετάσεων, αλλά ένας λογαριασμός των 500 ευρώ. «Από το λογιστήριο του νοσοκομείου μου είπαν ότι, αν δεν πληρώσω αμέσως, θα με στείλουν φυλακή» εξήγησε στον καρδιολόγο Γιώργο Βήχα από το κοινωνι­κό ιατρείο που τον υποδέχθηκε. Και αν αυτός δεν είχε αντιδράσει άμεσα, χορηγώντας του ειδική αγωγή, πιθανότατα αυτός ο λογαριασμός θα τον είχε στείλει στο θάνατο.

Το περιστατικό είναι παλιό αλλά στην πραγματικότητα είναι η απόλυ­τη εικόνα του μέλλοντος. Αν και όλοι κατανοούμε ότι η «λιτότητα σκοτώ­νει», η αυξημένη θνησιμότητα δεν θα προελθεί όπως νομίζουμε μόνο από τη ραγδαία επιδείνωση του συστήματος υγείας, το οποίο δεν θα προσφέρει επαρκείς υπηρεσίες, αλλά κυρίως από την αύξηση των ανισοτήτων και του στρες, που προκαλεί η οικονομική κρίση. Σε συνδυασμό με την νεοφιλε­λεύθερη συνταγή του ΔΝΤ και της ΕΕ, η κατάσταση αυτή, μας εξηγεί ο Γιώργος Νικολαΐδης, διευθυντής Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, θα οδηγήσει σε μαζικά κρούσματα καρ­διοαγγειακών παθήσεων αλλά και κρουσμάτων καρκίνου. «Η πολιτική του 2012 θα καταγραψεί σαν μείωση του προσδόκιμου ζωής το 2020 - ξέρετε, όταν λένε ότι θα βγούμε στις αγορές» μας λέει με ένα πικρό χαμόγελο.

Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Το υπουργείο Υγείας αλλά και ολόκληρο το πολιτικό κατεστημένο που στηρίζει την πολιτική λιτότητας, γνωρίζει με κάθε λεπτομέρεια όχι μόνο ποιες παθήσεις θα εκδηλωθούν μαζικά σε λίγα χρόνια, αλλά ακόμη και με μια ποια χρονική σειρά θα πλήξουν τον πληθυσμό. Οι επιστήμονες είναι σήμερα σε θέση να κάνουν εξαιρετικά λεπτομερείς προβλέψεις, καθώς η ίδια πολιτική επιβλήθηκε χωρίς καμία απολύτως διαφοροποίηση από τη Λατινική Αμερική και τη Ρωσία μέχρι τις Τίγρεις της Ανατολικής Ασίας και την Κορέα. Η επίθεση ξεκινά πάντα εναντίον του καθολικού χαρακτήρα της δημόσιας υγείας και συνεχίζεται με την προσπάθεια ιδιωτικοποίησης των δομών υγείας και ασφάλισης. Το τρίτο βήμα είναι η συγκέντρωση όλων των κλάδων περίθαλψης σε ένα σύστημα σαν τον ΕΟΠΠΥ, το οποίο στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων χρεοκοπούσε σε διάστημα έξι μηνών έως δύο χρόνων.

Τα αποτελέσματα αυτής της συνταγής ήταν πάντα το ίδιο μοτίβο θα­νάτου για δεκάδες χιλιάδες πολίτες. Ένας από τους ανθρώπους που κατέ­γραψαν αυτό το μοτίβο είναι και ο καθηγητής Ντέιβιντ Στάκλερ, συγγρα­φέας του βιβλίου Body Economic, που συνοδεύεται από τον χαρακτηριστικό υπότιτλο «Γιατί η λιτότητα σκοτώνει». Ταξιδεύοντας σε δεκάδες χώρες από όπου πέρασε το ΔΝΤ, η παγκόσμια τράπεζα και πιο πρόσφατα η ΕΕ, ο Στά­κλερ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο θάνατος εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων στις χώρες που αντιμετωπίζουν κρίσεις δημοσίου χρέους είναι μια συνειδητή πολιτική επιλογή των κυβερνώντων, οι οποίοι προτιμούν να εξοφλούν τα χρέη τους σε ξένες τράπεζες θυσιάζοντας τον πληθυσμό. Στα δικαστήρια του μέλλοντος θα μπορεί να τεκμηριωθεί πολύ εύκολα ότι δε­κάδες υπουργοί Υγείας είχαν στα χέρια τους συγκεκριμένες μελέτες για τις επιπτώσεις της πολιτικής λιτότητας στα επίπεδα θνησιμότητας, αλλά έβα­λαν την υπογραφή τους για να πεθάνουν χιλιάδες συμπολίτες τους.

ΤΟ ΑΜΕΣΟ ΜΕΛΛΟΝ

Μια αντίστοιχη έρευνα με του Στάκλερ έχει πραγματοποιήσει στην Ελλάδα και ο κ. Γιώργος Νικολαΐδης. Το Δεκέμβριο του 2011 παρουσίασε σε συνέδριο της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας (παρουσία του τότε γε­νικού γραμματέα του υπουργείου Υγείας Ν. Πολύζου) σειρά τρομακτικών προβλέψεων οι οποίες επιβεβαιώθηκαν μία προς μία.

«Σε πρώτη φάση» εξηγεί στο UNFOLLOW «οι επιστήμονες μπορού­σαν να προβλέψουν ότι θα αυξάνονταν οι αυτοκτονίες, οι ανθρωποκτονίες και τα νοσήματα που σχετίζονται με κατάχρηση αλκοόλ και ουσιών. Η αμέ­σως επόμενη φάση περιλαμβάνει την επανεμφάνιση λοιμωδών νοσημάτων που είχαν ξεχαστεί στην ελληνική κοινωνία, όπως η φυματίωση». Η κατά­σταση στον συγκεκριμένο τομέα ενδέχεται να επιδεινωθεί ραγδαία όσο πε­ριορίζεται ο εμβολιασμός των παιδιών - που ξεκίνησε από ειδικές ομάδες του πληθυσμού αλλά επεκτείνεται απειλητικά.

To πιο τρομακτικό, όμως, σύμφωνα με τον Νικολαΐδη, είναι η παιδική θνησιμότητα, η οποία, όπως είχε προβλεφθεί, άρχισε να αυξάνεται από πέρυ­σι - για πρώτη φορά από το 1950. Ο κύκλος λοιπόν αυτών των προβλέψεων επιβεβαιώθηκε με τρομακτική ακρίβεια μέχρι το 2013, ακόμη όμως δεν έχου­με δει τις πραγματικές επιπτώσεις της νεοφιλελεύθερης πολιτικής λιτότητας στη θνησιμότητα του πληθυσμού. «Σε λίγα χρόνια θα δούμε το δεύτερο κύμα που θα είναι πολύ πιο μαζικό και θα επηρεάσει άμεσα το προσδόκιμο επιβί­ωσης» εξηγεί ο συνομιλητής μας, επισημαίνοντας ότι «σε λίγα χρόνια ανα­μένονται χιλιάδες νέα περιστατικά στεφανιαίας νόσου και αγγειακών εγκε­φαλικών επεισοδίων. Καθώς οι συγκεκριμένες ασθένειες αποτελούν την υπ' αριθμόν ένα αιτία θανάτου στις αναπτυγμένες χώρες, ακόμη και μια «μικρή» αύξηση της τάξης του 2 έως 5% θα σημαίνει τεράστιο αριθμό θανάτων. «Στην επόμενη πενταετία θα ζήσουμε μια εκατόμβη νεκρών συνανθρώπων μας, κυ­ρίως ανδρών παραγωγικής ηλικίας από 45-64». Αμέσως μετά, πιθανότατα από το 2020, θα έχει έρθει η σειρά του καρκίνου να χτυπήσει την πόρτα μας, καθώς οι κακοήθεις νεοπλασίες έχουν μεγαλύτερο «χρόνο επώασης». Το τε­λευταίο στάδιο μαζί με τον καρκίνο είναι το μεταβολικό σύνδρομο (παχυσαρ­κία, υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης) - όλα τα προβλήματα δηλαδή που τις τελευταίες δεκαετίες αποτελούν τα «νοσήματα των φτωχών».

Η ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΕΛΛΑΔΑΣ-IΣΛΑΝΔΙΑΣ

Η απάντηση των κυβερνώντων στην κατηγορία ότι γνωρίζουν με κάθε λε­πτομέρεια ότι η πολιτική τους σκοτώνει ανθρώπους θα μπορούσε να συνο­ψιστεί στην αγγλική έκφραση «shit happens» ή «αυτά συμβαίνουν». Αφού η νεοφιλελεύθερη πολιτική λιτότητας παρουσιάζεται σαν μονόδρομος, η ραγδαία αύξηση της θνησιμότητας είναι η απαραίτητη παράπλευρη απώ λεια στη διαδικασία «εξυγίανσης» της οικονομίας Ακόμη και αυτή η κυνική διατύπωση όμως αποτελεί ένα τεράστιο ψέμα, καθώς, όπως αποδεικνύει ο Ντέιβιντ Στάκλερ, σε αρκετές περιπτώσεις μια περίοδος ύφεσης μπορεί να συνοδευτεί ακόμη και από βελτίωση της υγείας του πληθυσμού.

Στο βιβλίο του ο Στάκλερ αντιπαραθέτει στην περίπτωση της Ελλά­δας την ιστορία της Ισλανδίας, η οποία αναλογικά με τον πληθυσμό της βρέθηκε αντιμέτωπη με τη μεγαλύτερη τραπεζική κρίση στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Οι φιλοευρωπαιστές στο Ρέικιαβικ πίστευαν τότε ότι δύο ιδιαίτερα χα­ρακτηριστικά της οικονομίας και του συστήματος υγείας θα έφερναν την καταστροφή. Συγκεκριμένα, καθώς η χώρα δεν ανήκε στην ευρωζώνη, το ενδεχόμενο μεγάλης υποτίμησης του εθνικού νομίσματος, που θα έδινε μια ανάσα στην εθνική οικονομία, θα καθιστούσε απαγορευτική την εισαγωγή φαρμάκων. Mε δεδομένη την αδυναμία της χώρας να παράξει ακόμη και τα στοιχειώδη σκευάσματα , αρκετοί πρροέβλεπαν έναν αρμαγεδώνα στο χώρο της υγείας.

Παράλληλα, το γεγονός ότι το σύνολο του συστήματος υγείας βρισκό­ταν υπό δημόσιο έλεγχο θα οδηγούσε σε κατάρρευση, καθώς ο δημόσιος τομέας δεν θα ήταν σε θέση να ανταποκριθεί λόγω του τεράστιου χρέους.

Όταν η κυβέρνηση του Ρέικιαβικ προσέφυγε στο ΔΝΤ, το ταμείο ζη­τούσε μείωση των δαπανών υγείας κατά 30% και σταδιακή ιδιωτικοποίηση του κλάδου. Ουσιαστικά εφάρμοζε χωρίς την παραμικρή αλλαγή το σχέδιο που επιβάλλει σε όλες, τις χώρες αδιαφορώντας για τις ιδιαιτερότητες κάθε οικονομίας. Μόνο που στην Ισλανδία συνέβη κάτι αναπάντεχο. Ο υπουρ­γός Υγείας, γνωρίζοντας ότι η ακολουθούμενη πολιτική θα μετριόταν σε εκατοντάδες ή χιλιάδες ανθρώπινες ζωές, υπέβαλε την παραίτησή του αρνούμενος να συνυπογράψει μια ακόμη γενοκτονία. Και ο υποψήφιος διάδο­χός του όμως δεν φαίνεται να είχε διαφορετική άποψη. «Ξέρετε ποια είναι η διαφορά ανάμεσα σε ένα βαμπίρ και στο ΔΝΤ;» συνήθιζε να ρωτά τους συναδέλφους του; «Το πρώτο, τουλάχιστον, σταματά να σου πίνει το αίμα όταν πεθάνεις».

Προκειμένου να ξεπουλήσει το σύστημα υγείας, το ΔΝΤ «πείραζε» και πάλι τα στοιχεία των λεγάμενων «πολλαπλασιαστών», θέλοντας να αποκρύψει ότι οι δημόσιες επενδύσεις στην υγεία (όπως και στην παιδεία) προσφέρουν άμεσα οφέλη για την ανάκαμψη της οικονομίας: βραχυπρόθε­σμα, από τη μείωση της ανεργίας σε δασκάλους και ιατρικό προσωπικό, και μακροπρόθεσμα, γιατί βελτιώνουν την ποιότητα του εργατικού δυναμικού.

Χάρη στις μαχητικές κινητοποιήσεις των εργαζομένων η κυβέρνηση αναγκάστηκε τελικά να προχωρήσει σε στάση πληρωμών, εθνικοποίηση τρα­πεζών και υποτίμηση του εθνικού νομίσματος προσφέροντας άμεση ανάκαμ­ψη στην οικονομία. Το μυστικό όμως δεν βρισκόταν μόνο σε αυτά τα γενικά μέτρα. Όπως μας εξηγούσε ο Γιώργος Νικολαΐδης, ο νέος υπουργός Τγείας κάλεσε ερευνητές από τη Φινλανδία και τη Σουηδία, που είχαν αντιμετωπίσει παρόμοιες οικονομικές κρίσεις, και εκπόνησε ένα πρόγραμμα αύξησης των δημόσιων επενδύσεων στην υγεία, κυρίως για τα παιδιά. Παράλληλα το σύ­νολο των δαπανών κοινωνικής πρόνοιας αυξήθηκε από τις 280 εκατομμύρια κορόνες (2,2 δισ. ευρώ) στα 379.

Το αποτέλεσμα ήταν ότι στην Ισλανδία, σε αντίθεση με το σύνολο σχε­δόν των ευρωπαϊκών χωρών, σημειώθηκε μείωση της θνησιμότητας. Η Ισλαν­δία αποτελεί σήμερα ίσως τη μοναδική χώρα η οποία εν μέσω μια κολοσ­σιαίας τραπεζικής κρίσης δεν κατέγραψε αύξηση των αυτοκτονιών και των καρδιοαγγειακών παθήσεων. Σε αντίθεση με τη Ρωσία, όπου ο τερματισμός της καθολικής δωρεάν υγείας προκάλεσε μείωση του προσδόκιμου ζωής κατά 10 χρόνια, κάθε Ισλανδός πολίτης είχε πρόσβαση σε δωρεάν περίθαλψη.

 

Προς στιγμήν ο Ντέιβιντ Στάκλερ πανικοβλήθηκε, συνειδητοποιώ­ντας ότι υπάρχει αύξηση των αναπνευστικών προβλημάτων, τα οποία θα μπορούσαν να είναι αποτέλεσμα του καπνίσματος στο οποίο οδηγεί το στρες. Mη φοβάσαι, του είπαν οι ισλανδοί συνάδελφο! του, χτυπώντας τον ελαφρά στην πλάτη, απλώς εξερράγη το ηφαίστειο Εϊγιαφιατλαγιοκούτλ. Ένα χρόνο αργότερα, οι Ισλανδοί είχαν καταλάβει και πάλι την πρώτη θέση στην παγκόσμια «κατάταξη ευτυχίας» του ΟΗΕ, με γο μεγαλύτερο ποσοστό «Ακαθάριστης Εθνικής Ευτυχίας».

Η Ισλανδία δεν είναι τυχαίο παράδειγμα. Καθώς έχει ομοιογενή πληθυσμό με σταθερές διατροφικές  συνήθειες και κοινό σύστημα υγεί­ας για όλους, αποτελεί το ιδανικό πειραματικό εργαστήριο για τη μελέτη των επιπτώσεων της ύφεσης στην υγεία του πληθυσμού. Oι επιστήμονες μπορούν δηλαδή να διαπιστώσουν πολύ πιο γρήγορα και με μεγαλύτερη καθαρότητα ποια είναι η επίπτωση κάθε πολιτικής απόφασης στη θνησι­μότητα του πληθυσμού.

Αυτό που ελάχιστοι όμως είχαν καταφέρει να προβλέψουν ήταν ότι ένας από τους παράγοντες που βελτίωσαν τις συνθήκες ζωής και το επί­πεδο υγείας των πολιτών ήταν και η συμμετοχή τους στις μαζικές διαδη­λώσεις εναντίου της λιτότητας. Όπως μας εξηγούσε ο κ. Νικολαΐδης, στις κινητοποιήσεις συμμετείχε περίπου το 10% του πληθυσμού, σαν να πέρασαν δηλαδή από το Σύνταγμα πάνω από ένα εκατομμύριο διαδηλωτές. Όπως τεκμηρίωσε αργότερα και η έγκριτη επιθεώρηση υγείας Lancet, αυτή η παν- κοινωνική συμμετοχή βοήθησε ώστε να μην αφομοιώσει ο καθένας ατομικά το στρες, γεγονός που προκαλεί τις περισσότερες θανατηφόρες ασθένειες που παρατηρούνται σε καιρούς κρίσης.

Οι μαζικές διαδηλώσεις στην Ισλανδία έσωσαν κυριολεκτικά ζωές, τη στιγμή που στην Ελλάδα διαδοχικές κυβερνήσεις έβαλαν την υπογραφή τους για τον βέβαιο θάνατο χιλιάδων συνανθρώπων μας.